Her bir tarih, insanlık tarihinin farklı bir anını ve toplumsal bir dönüşümün adımını atmıştır. 25 Haziran da bu anlamda bir dönüm noktasıdır. Dünya genelinde ve Türkiye’de pek çok önemli olay bu tarihte gerçekleşmiştir. Bazıları toplumsal yapıyı, bazıları ise küresel denklemleri köklü bir şekilde değiştirmiştir. Bu yazımızda, 25 Haziran tarihinde gerçekleşen önemli olayları, bunların tarihteki etkilerini ve bugüne kadar nasıl izler bıraktıklarını keşfedeceğiz. Her biri, kendi döneminde önemli bir etki yaratmış, insanlık tarihinin seyrini değiştiren adımlar olmuştur.
Dünya Tarihinde 25 Haziran
- 1798 – Napolyon Bonapart, Mısır’a Sefer Düzenledi: Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart, Orta Doğu’daki etkisini arttırmak amacıyla Mısır’a deniz yoluyla sefer başlattı.
- 1876 – Little Bighorn Savaşı: General George Armstrong Custer, Lakota ve Cheyenne yerli kabileleri tarafından bozguna uğratıldı. Custer’ın 7. Süvari Alayı yok oldu.
- 1898 – Filipinler, İspanya’dan Bağımsızlık İlan Etti: Filipinler, İspanya’nın sömürge yönetimine karşı isyan ederek bağımsızlık ilan etti ve İspanya’nın egemenliği sona erdi.
- 1926 – Joseph Stalin, Sovyetler Birliği’nde Tek Lider Olarak İktidara Geldi: Stalin, Sovyetler Birliği’nde iktidarı ele geçirerek totaliter yönetimini kurdu.
- 1934 – Franklin D. Roosevelt, Amerikan Başkanlık Seçimlerinde Yeniden Seçildi: Roosevelt, Amerikan halkı tarafından bir kez daha Başkan olarak seçildi.
- 1947 – Hindistan ve Pakistan’ın Bağımsızlıklarını Kazanması İçin Sınır Çizildi: Hindistan ve Pakistan bağımsızlıklarını kazandılar ve İngiltere’nin Hindistan üzerindeki egemenliği sona erdi.
- 1960 – Apollo Projesi Duyuruldu: ABD, Ay’a insan göndermeyi amaçlayan Apollo Projesi’ni başlattığını duyurdu.
- 1967 – 6 Gün Savaşları Sona Erdi: İsrail, Arap ülkelerine karşı büyük bir zafer kazandı ve Ortadoğu’daki sınırları yeniden şekillendirdi.
- 1975 – Angola, Portekiz’den Bağımsızlık Kazandı: Angola, Portekiz’e karşı zafer kazanarak bağımsızlığını ilan etti.
- 1982 – Lübnan’da İsrail’in Başlattığı Operasyon Sonucu Beyrut Kuşatıldı: İsrail, Lübnan’da PLO’yu hedef alarak Beyrut’u kuşatma altına aldı.
- 1997 – Hong Kong, Birleşik Krallık’tan Çin’e Devredildi: 99 yıllık İngiliz egemenliğinden sonra Hong Kong, Çin’e geri verildi.
- 2001 – ABD, Çin ile Düzenlediği Nükleer Silah Anlaşmasını İptal Etti: ABD, Çin ile imzaladığı bir nükleer silah anlaşmasını tek taraflı olarak iptal etti.
- 2009 – Michael Jackson’ın Ölümü: Pop müziğin efsanevi ismi Michael Jackson, Los Angeles’ta ani bir kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
- 2014 – IŞİD, Musul’u Ele Geçirdi: IŞİD, Irak’ın Musul şehrini ele geçirdi ve bölgedeki büyük bir güvenlik krizine yol açtı.
🇹🇷 Türkiye Tarihinde 25 Haziran
- 1911 – Trablusgarp Savaşı Başladı: Osmanlı İmparatorluğu, İtalya’ya karşı Trablusgarp’ta savaşmaya başladı. Bu savaş, Osmanlı’nın Afrika’daki son toprak kaybını işaret etti.
- 1922 – İzmir İktisat Kongresi Yapıldı: Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik kalkınma ve sanayileşme hedeflerinin belirlendiği İzmir İktisat Kongresi yapıldı.
- 1936 – Atatürk, Sümerbank’ı Kurdu: Sümerbank, Türkiye’nin sanayisini modernleştirme ve halkı ekonomik olarak kalkındırma amacıyla kurulan bir devlet teşekkülüydü.
- 1961 – Türkiye’de İlk Serbest Seçimler Yapıldı: Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), yapılan seçimlerde zafer kazanarak hükümeti kurdu. Bu seçim, Türkiye’nin demokratikleşme yolunda önemli bir adımdı.
- 1976 – Türkiye’deki İlk Televizyon Kanalı TRT-1 Yayına Başladı: TRT-1, Türkiye’nin ilk televizyon kanalı olarak yayına başladı.
- 1980 – Türkiye’deki Siyasi Gerilim Zirveye Ulaştı: Türkiye’de sağcı ve solcu gruplar arasındaki çatışmalar arttı, toplumsal huzursuzluk zirveye çıktı.
- 1993 – Çorum Katliamı’na İlişkin Rapor Meclis’e Sunuldu: Çorum Katliamı’na ilişkin rapor Meclis’e sunulmaya başlandı ve olayın arkasındaki siyasi faktörler tartışıldı.
- 1999 – Türkiye Avrupa Konseyi’ne Üyeliğini Tamamladı: Türkiye, Avrupa Konseyi’ne üyeliğini resmi olarak tamamladı.
- 2004 – İstanbul, Avrupa Kültür Başkenti Olarak İlan Edildi: İstanbul, 2010 Avrupa Kültür Başkenti unvanı için hazırlıklar yapmaya başladı.
- 2013 – Gezi Parkı Protestoları Başladı: Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde parklar, çevre düzenlemeleri ve özgürlük talepleri üzerine büyük çaplı protestolar başladı.
- 2017 – Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Referandumu İçin Hazırlıklar Başladı: Türkiye’nin yönetim şeklinin değişmesi için yapılan referandum hazırlıkları başladı.
- 2020 – Türkiye’nin İlk Yerli Solunum Cihazı Üretildi: COVID-19 pandemisi sırasında Türkiye, yerli solunum cihazını üretmeye başladı.
25 Haziran, tarihteki önemli olaylarla şekillenen bir gündür. Bu olaylar, geçmişin izlerini günümüze taşırken, dünya tarihindeki dönüşümlerin anlaşılmasına yardımcı olur. Geçmişi bilmek, bugün ve geleceğe daha bilinçli bir bakış açısı kazandırır. Bu tarih, insanlık için her zaman öğretici olmaya devam edecektir.